ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΦΟΒΙΑΣ

Ο φόβος είναι ένα συναίσθημα που δημιουργεί μια συναισθηματική αντίδραση σε υπαρκτό ή φανταστικό κίνδυνο. Λειτουργεί ως ασπίδα προστασίας που μας αποτρέπει να μπαίνουμε σε καταστάσεις οι οποίες δεν μας εξυπηρετούν.

Τα τρία στάδια του φόβου είναι:

1. Η σκέψη ότι θα συμβεί κάτι κακό και πρέπει να τρέξω
2. Σωματικά συμπτώματα, όπως η αύξηση των παλμών και η εφίδρωση
3. Η συμπεριφορά φυγής, το δίλημμα να μείνω να το παλέψω ή να τραπώ σε φυγή – το λεγόμενο σύνδρομο μάχης ή φυγής (fight or flight)

Συγκεκριμένα το σύνδρομο μάχης ή φυγής, είναι ένα ζωώδες ένστικτο το οποίο εμφανίζεται στους ανθρώπους σε καταστάσεις έντονου κινδύνου ή στρες. Το συμπαθητικό νευρικό σύστημα προκαλεί έντονη αύξηση της αδρεναλίνης για να μας βοηθήσει να αντιμετωπίσουμε τον πραγματικό ή φανταστικό κίνδυνο που διαισθανόμαστε. Αυτό μας βοηθά να επιβιώσουμε όταν ο κίνδυνος είναι πραγματικός, αλλά δεν λειτουργεί προς όφελός μας όταν ο κίνδυνος είναι φανταστικός. Στο σύγχρονο κόσμο, ο φόβος είναι τις περισσότερες φορές φανταστικός, με συνέπεια το σώμα να τίθεται σε αυτή την οδυνηρή διαδικασία συμπτωμάτων χωρίς να υπάρχει πραγματικός κίνδυνος.

Όταν το άτομο έχει φοβία, τα πράγματα αλλάζουν. Οι αντιδράσεις και η λειτουργικότητά του είναι διαφορετική. Το άτομο αποφεύγει τις δραστηριότητες που μπορεί να τον φέρουν αντιμέτωπο με το φοβικό αντικείμενο. Αρχίζουν να δημιουργούνται προβλήματα στην καθημερινότητα, καθώς η φοβία εμποδίζει το άτομο να  είναι  λειτουργικό και το  αποτρέπει από το να απολαμβάνει καθημερινές δραστηριότητες και απολαύσεις. Π.χ. δεν θα πάω διακοπές  γιατί φοβάμαι τα αεροπλάνα. Αυτό είναι μια ακραία αντίδραση σε έναν φανταστικό φόβο. Ακόμη και όταν το άτομο ταξιδέψει, θα έχει όλα τα συμπτώματα που προκαλεί το έντονο άγχος κατά την διάρκεια της πτήσης (εφίδρωση, τρέμουλο).

Οι περισσότερες φοβίες μας συνήθως προέρχονται από την παιδική ηλικία. Π.χ. όταν ήμαστε παιδιά, μάς κυνήγησε ένας σκύλος και αυτή η εμπειρία καταγράφηκε μόνιμα στο υποσυνείδητο. Έτσι, κάθε φορά που βλέπουμε ένα σκύλο, ξυπνά αυτός ο φόβος μέσα μας. Επίσης, οι αντιδράσεις των κοντινών μας ανθρώπων μεταδίδονταν και με εσάς όταν ήμαστε παιδιά, π.χ. όταν βρισκόμασταν στην  αγκαλιά της μητέρας μας και εκείνη αντιδρούσε ενστικτωδώς σε ένα κεραυνό ή σε μια καταιγίδα.

Η φοβία δεν κάνει διακρίσεις, μπορεί να συμβεί στον καθένα. Ωστόσο, όσο η φοβία γιγαντώνεται μέσα  στο μυαλό, τόσο αποτρέπει την ομαλή λειτουργικότητα του ατόμου. Το άτομο γίνεται δέσμιο της φοβίας, και χρειάζεται βοήθεια από έναν ειδικό ο οποίος με τα κατάλληλα εφόδια και τις γνώσεις θα το οδηγήσει στην απελευθέρωση από τον φανταστικό κίνδυνο.

Η υπνοθεραπεία συμβάλει σημαντικά στην θεραπεία της κοινωνικής φοβίας, της αγοραφοβίας, της φοβίας για μεταφορικά μέσα (πλοίο, αυτοκίνητο, αεροπλάνο), τις φοβίες για ζώα και έντομα κ.τ.ό.. Βοηθά τον ενδιαφερόμενο να αντιμετωπίσει τους φόβους και τις ανασφάλειες, κατανοώντας ότι όλα είναι εμπόδια του μυαλού, το οποίο μπορεί να το εκπαιδεύσει για να φτάσει στο επιθυμητό αποτέλεσμα.